ირმა ტალახაძე

რუჟომბეროკის კათოლიკური უნივერსიტეტი

სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ და სოციალურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის პროფესორი, ირმა ტალახაძე კვლევითი გრანტით სტუმრობდა რუჟომბეროკის კათოლიკურ უნივერსიტეტს, სადაც სამი თვის განმავლობაში ბიბლიოთეკებსა და ეკლესია-მონასტრებში აგროვებდა მასალებს სამონასტრო ორდენების შესახებ. განხორციელებულ კვლევასა და სამომავლო გეგმებზე ქალბატონი ირმა გვესაუბრა. 

ქალბატონო ირმა, თქვენ სამი თვით იმყოფებოდით კვლევითი გრანტით სლოვაკეთში, გთხოვთ მოგვიყვეთ ამ პროექტის და თქვენი ამ პროექტში მონაწილეობის შესახებ.

გასულ წელს მოვიპოვე სლოვაკეთის სახელმწიფოს სამეცნიერო-კვლევითი გრანტი, რომლის ფარგლებშიც 2019 წლის ნოემბრიდან სამი თვის განმავლობაში მომიწია პატარა საუნივესიტეტო ქალაქ რუჟომბეროკში ყოფნა. აქვე, ვისარგებლებ, როგორც იტყვიან, შემთხვევით და რუჟომბეროკის კათოლიკური უნივერსიტეტის რექტორს, ადმინისტრაციას და განსაკუთრებით, ფილოსოფიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელობას გულწრფელ მადლობას მოვახსენებ ცხოვრებისა და,  რაც მთავარია, სამეცნიერო კვლევის განსახორციელებლად  არაჩვეულებრივი პირობების შექნისათვის. საგრანტო კვლევითი  თემატიკა ჩემი სამეცნიერო ინტერესების სფეროს ( ეკლესიის ისტორია, მონასტერი და სამონასტრო ტიპიკონი)  ეხება; შედარებით-ისტორიული კვლევის ბაზაზე მის გაღრმავებას ითვალისწინებს. საამისოდ სლოვაკეთი, ვფიქრობ, სწორად იყო შერჩეული; კონფესიური თვალსაზრისით, იქ მრავალფეროვანი გარემოა: კათოლიკურის გვერდით იქ არის უნიატური, ორთოდოქსული და პროტესტანტული ეკლესიები. ამდენად, კვლევისთვის შესაფერ გარემოში აღმოვჩნდი, რამაც საშუალება მომცა, არა მხოლოდ საჭირო, საინტერესო წყაროები და ლიტერატურა დამემუშავებინა, არამედ, ურთიერთობა დამემყარებინა მეცნიერ-სპეციალისტებთან, სასულიერო პირებთან, მომეხილა სლოვაკეთის ეკლესია-მონასტრები.  მოვიარე  სლოვაკეთის, განსაკუთრებით, მისი ჩრდილოეთი ნაწილის ისტორიული ძეგლები, ეკლესია-მონასტრები, სასულიერო სასწავლებლები, სადაც  დაუბრკოლებლად შემეძლო წიგნსაცავებით და ბიბლიოთეკებით სარგებლობა. ყოველივე ნანახმა ჩემში აღტაცებისა და პატივისცემის გრძნობა აღძრა  სლოვაკეთის სახელმწიფოს,  მისი საეკლესიო პოლიტიკის, საზოგადოდ, სლოვაკეთის  საზოგადოების მიმართ, რომელიც თვალისჩინივით უფრთხილდება თავის წარსულს, ისტორიას.

რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ეს პროექტი თქვენთვის?

პროექტი ჩემთვის მეტად ფასეული აღმოჩნდა. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ახალ მასალებზე წვდომა, მისი მოძიება მეცნიერისათვის სტიმულიც არის და მოტივაციაც. ამასთან, ეს ჩემთვის ერთგვარი გამოცდაც იყო -  უცხო გარემოში ადაპტირების, შრომის რაციონალურად განაწილების თვალსაზრისით დროის მცირე მონაკვეთში. ყველაზე მნიშვნელოვანი ალბათ მაინც განსხვავებულ გარემოში გამოცდილების მიღება და ჩაფიქრებულ-დაგეგმილი შედეგების მიღწევაა, რაც, ამავდროულად, სამეცნიერო თვალსაწიერის გაფართოებასაც გულისხმობს. ამაში უცხოელ მკვლევარ-მეცნიერებთან ურთიერთობა და გამოცდილების გაზიარება ძალიან დამეხმარა.

როგორ შეაფასებდით თქვენს ამ კვლევით პროექტში მონაწილეობას?

ვფიქრობ, რომ დასახულ მიზანს მივაღწიე, მაგრამ ახლა არანაკლებ მნიშვნელოვანი არის მოპოვებული მასალების კლასიფიკაცია, ანალიზი, შედეგების ასახვა სამეცნიერო კვლევებში.

რა გეგმები გაქვთ მომავალში?

სლოვაკეთში გაწეულმა შრომამ, მასალამ, რომელიც მოვიპოვე, მიჩვენა, რომ სამუშაო სულაც არაა დასრულებული,  კვლავ რჩება დიდი რესურსი,  რომელიც ჩემს სამეცნიერო თემატიკას უფრო სრულყოფილს და მრავალფეროვანს გახდის. ამასთანავე, მომზადებული სტატიების ნაწილის უცხოენოვან სამეცნიერო გამოცემებში  გამოქვეყნებასაც ვაპირებ; რუჟომბეროკის უნივერსიტეტმა ამის მზაობა გამოხატა.

ასევე, სურვილი მაქვს, ბოლომდე მივიყვანო მონოგრაფიაზე მუშაობა, რომლის პროცესიც კარგა ხანია, დაწყებული მაქვს და, ცოტა არ იყოს, გამიგრძელდა. 
და ბოლოს კიდევ ერთხელ, მადლიერებას და უდიდეს პატივისცემას გამოვხატავ  სლოვაკეთის სახელმწიფოსა და ჩემი მასპინძელი უნივერსიტეტის მიმართ, მადლობას მოვახსენებ მასპინძლობისა და გაწეული დახმარებისათვის ფილოსოფიის ფაკულტეტის პროფესორს, ეუგენ ზელენაკს, ისტორიის ფაკულტეტის დეკანს, პროფესორ მარეკ ბაბიკს, შუა საუკუნეების ისტორიის მიმართულების ხელმძღვანელს, პროფესორ მიროსლავ ჰუტკას, უნივერსიტეტის თანამშრომლებს, კოლეგებს, განსაკუთრებით კი, პაულინა კოვაჩოვას და მის მეუღლეს, აგრეთვე, პროფესორს ლატვიის რესპუბლიკიდან -ივეტა ლეიტანეს. ასევე, საბაუნის რექტორს, ბატონ ვაჟა ვარდიძეს  და ყველას, ვინც თუნდაც მცირედით შეეწივნენ  აღნიშნული პროექტის განხორციელებას. ასეთი სახის კვლევითი გრანტები და  ორმხრივი თანამშრომლობა უთუოდ სასიკეთოდ წაადგება ჩვენს სამეცნიერო სფეროს.

კვლევითი გრანტი განხორციელდა სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტისა და რუჟომბეროკის უნივერსიტეტის ერთობლივი თანამშრომლობის ფარგლებში. უნივერსიტეტები ასევე თანამშრომლობენ სხვადასხვა პროექტის ფარგლებში, როგორიცაა Erasmus+ ICM  და ერთბლივი კონფერენციები.